Tiêm vaccine ngừa covid 19 ở phụ nữ có thai & cho con bú

Nhìn chung, có rất nhiều vắc xin ngừa Covid-19 được thử nghiệm nhưng phụ nữ đang mang thai hay cho con bú đều không được đưa vào thử nghiệm nên dữ liệu về tính an toàn và hiệu quả trên thai phụ còn nhiều hạn chế.

Có rất nhiều loại vắc xin ngừa Covid-19 đang lưu hành hiện nay trên thế giới là:

+ Tozinameran (ComirnatyTM) trước đây gọi là BNT162b2 của Pfizer-BioNTech (Hoa Kỳ) được dùng cho mọi người từ 12 tuổi trở lên.

+ mRNA-1273 của Moderna (Hoa Kỳ) được sử dụng cho người từ 18 tuổi trở lên

+ Ad26.COV2.S Janssen/Johnson (Hoa Kỳ) được dùng cho mọi người từ 12 tuổi trở lên

+ ChAdOx1 nCoV-19/AZD1222 của Đại học Oxford (Hoa Kỳ), AstraZeneca và Viện Huyết thanh Ấn Độ

+ NVX-CoV2373 của Novavax (Hoa Kỳ)

+ Ad5-based củaViện Sản phẩm Sinh học CanSino (Trung Quốc)

+ Gam-COVID-Vac/Sputnik V của Viện Nghiên cứu Gamaleya (Nga)

+ WIV04 và HB02 của hãng Sinopharm (Trung Quốc)

+ CoronaVac của Sinovac (Trung Quốc)

+ Covaxin của Hội đồng nghiên cứu y học Ấn Độ

Ảnh internet

Chỉ có 3 loại vắc xin ngừa Covid-19 được lưu hành ở Hoa Kỳ và được FDA công nhận là 2 vắc xin mRNA của Pfizer-BioNTech, Moderna và 1 vắc xin sử dụng vec-tơ virus không có khả năng sao chép của Janssen/Johnson.

Tác dụng phụ khi tiêm Vắc xin ngừa Covid-19

Các tác dụng phụ do tiêm vắc xin có thể ở tại chỗ tiêm hoặc toàn thân do đó sau tiêm cần ở lại theo dõi 15-30 phút.

+ Tác dụng phụ tại chỗ:

– Đau tại vị trí tiêm

– Sưng to hạch ở nách cùng bên tiêm

+ Tác dụng phụ toàn thân:

– Sốt

– Mệt mỏi

– Đau đầu

– Ngất

– Phản vệ là tác dụng phụ ít gặp

+ Ngoài ra, khi tiêm vắc xin BNT162b2 có thể ít gây tác dụng phụ hơn do vắc xin mRNA-1273.

Đối với phụ nữ đang mang thai

Không có loại vắc xin nào chưa virus có khả năng nhân đôi, vì vậy chúng không gây bệnh. Dựa vào cơ sở cách mRNA và vec-tơ virus của vắc xin hoạt động, các chuyên gia cho rằng vắc xin hiếm có khả năng gây hại cho phụ nữ mang thai, thai nhi và trẻ đang bú mẹ.

Dữ liệu từ các nghiên cứu trên động vật, người mang thai đã được tiêm phòng và các nghiên cứu tiến cứu nhỏ không cho thấy tác dụng có hại. Ngoài ra, các dữ liệu này còn chứng minh được đáp ứng miễn dịch của người mẹ và việc truyền kháng thể từ mẹ qua nhau thai, vào sữa mẹ để tạo miễn dịch thụ động cho trẻ sơ sinh sau khi mẹ tiêm chủng.

Ảnh internet

Các kháng thể có trong máu cuống rốn sau lần tiêm chủng mRNA đầu tiên 15 ngày. Trong một nghiên cứu, đáp ứng miễn dịch do vắc-xin mRNA tạo ra là tương đương ở phụ nữ có thai, đang cho con bú và phụ nữ không mang thai. Ngoài ra, hiệu giá kháng thể do tiêm vắc xin cao hơn hiệu giá kháng thể do nhiễm SARS-CoV-2 trong thai kỳ.

Ngoài ra, những người được tiêm chủng mang thai và không mang thai đều có phản ứng miễn dịch chéo chống lại các biến chủng SARS-CoV-2.

Do đó, mọi phụ nữ có thai nên tiêm vắc xin ngừa Covid-19, đặc biệt là những sản phụ nguy cơ phơi nhiễm cao hoặc nguy cơ bệnh sẽ nặng nếu nhiễm Covid-19 (đái tháo đường, béo phì, tăng huyết áp). Một số bệnh nhân có thể chọn hoãn việc tiêm chủng sau khi cân nhắc nguy cơ phơi nhiễm COVID-19 và mức độ nghiêm trọng của bệnh đối bởi vì dữ liệu còn hạn chế về tính an toàn và hiệu quả của vắc-xin COVID-19 trong thai kỳ.

Một số yếu tố thai phụ nên cân nhắc xem xét với bác sĩ:

+ Khả năng bị phơi nhiễm với virus

+ Nguy cơ nào xảy ra nếu mắc Covid-19 đối với mẹ và thai nhi

+ Những điều thai phụ đã biết rõ về vắc xin Covid-19:

– Vắc xin hoạt động như thế nào để bảo vẹ cơ thể

– Tác dụng phụ của vắc xin

– Thông tin có hạn chế nhưng ngày càng nhiều hơn về tính an toàn và hiệu quả của vắc xin ngừa Covid-19 với phụ nữ mang thai.

– Việc tiêm vắc xin có thể giúp kháng thể truyền cho thai nhi có thể bảo vệ thai nhi sau khi ra đời.

Ảnh internet

Việc tiêm vắc xin ngừa Covid-19 nên được sắp xếp để tránh trường hợp phải tiêm phòng Covid-19 khi vừa tiêm (<14 ngày) các vaccine thường quy trong thai kỳ khác. Khoảng thời gian giữa các mũi tiêm vắc xin ngừa Covid-19 có thể được rút ngắn để đảm bảo tiêm các mũi vaccine quan trong khác đúng ngày (ví dụ như vắc xin uốn ván, cúm,…)

Kháng thể Anti-D không làm ảnh hưởng đến đáp ứng miễn dịch đối với vắc xin Covid-19, vì vậy vẫn có thể tiêm Anti-D theo quy trình chuẩn để phòng bất đồng nhóm máu Rhesus mẹ con.

Đối với phụ nữ đang cho con bú

Sản phụ sau sinh dù cho con bú hay không cho con bú vẫn được khuyên nên tiêm vắc xin ngừa COVID-19 mà không cần trì hoãn đến sau khi ngừng cho con bú. Kháng thể chống virus SARS-CoV-2 sinh ra do mẹ được tiêm vắc xin qua được sữa mẹ và có thể bảo vệ em bé. Tuy nhiên vắc xin qua được sữa mẹ thì không có tác động bảo vệ vì vắc xin sẽ bị bất hoạt bởi hệ tiêu hóa của em bé.