NONSTRESS TEST

GIỚI THIỆU:

+ Sức khỏe của thai nhi một phần được đánh giá bằng cách đánh giá các loại nhịp tim của thai nhi. Mục tiêu ban đầu của đánh giá tiền sản là đánh giá nonstress test (NST) là để xác định thai bị nguy cơ tổn thương do thiếu oxy hoặc tử vong và can thiệp để ngăn chặn những kết cục xấu, nếu có thể. Và mục tiêu thứ hai là xác định thai nhi bình thường và mang thai tiếp tục một cách an toàn và không dùng các biện pháp can thiệp vô ích.

+ NST là phương pháp đánh giá loại nhịp tim thai phổ biến nhất trước sinh. Đây là phương pháp không xâm lấn, có thể được thực hiện bất cứ nơi nào khi có dụng cụ chuyên dụng. Phương pháp này không có nguy cơ gây hại cho mẹ và thai nhi.

+ Khi kết quả test bất thường (NST không đáp ứng) có liên quan đến kết cục xấu thai nhi trong khi đó khi NST có đáp ứng chứng tỏ thai nhi phát triển bình thường. Khi giải thích kết quả test, bác sĩ nên tính toán tuổi thai, kết quả đánh giá thai nhi trước đó, tình trạng của mẹ hiện tại (kể cả việc dùng thuốc) và tình trạng của thai (ví dụ như thai chậm tăng trưởng trong tử cung, thiếu máu, rối loạn nhịp tim,..).

+ Việc đánh giá NST có thể kèm theo hoặc không đánh giá cùng lúc lượng dịch ối bằng siêu âm. Khi đánh giá lượng dịch ối bằng siêu âm thì đo khoang ối lớn nhất được ưa chuộng hơn chỉ số ối (AFI).

Ảnh minh hoa – nguồn internet

THIẾT BỊ:

Monitor được dùng để ghi nhận nhịp tim thai (FHR) liên tục để tạo ra dạng tim thai trên bảng ghi. Trong hầu hết các hệ thống mornitor đê ghi FHR bên ngoài, FHR được đo bằng tập trung chùm tia siêu âm vào tim thai từ một thiết bị siêu âm Doppler nhỏ đặt trên bụng mẹ. Màn hình cạnh giường giải thích các tín hiệu Doppler, phản ánh chuyển động của tim. Sóng được tạo ra sẽ được phân tích và đỉnh sóng sẽ được sử dụng cho các phép tính. Sau đó, máy tính bên trong thiết bị sẽ tính toán FHR bằng cách lấy trung bình tần số từng sóng để giảm nhiễu. Quá trình tính trung bình này được gọi là “tự tương quan.” Nó tạo ra dạng sóng FHR gần giống với dạng sóng có nguồn gốc từ điện tâm đồ (ECG) của bài thai.

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ NST:

» NST có đáp ứng:

+ Tiêu chuẩn: Sau 32 tuần tuổi thai, NST gọi là đáp ứng khi trong vòng 20 phút có ít nhất 2 nhịp tăng, (tăng ít nhất 15 nhịp/phút, kéo dài ít nhất 15 giây) 15×15, nhịp tim thai căn bản từ 110-160 lần/ phút

+ Trước 32 tuần tuổi thai: Chúng ta có tiêu chuẩn đánh giá đáp ứng NST khi thai bé hơn 32 tuần tuổi. Trước 32 tuần, NST có đáp ứng khi có ít nhất 2 nhịp tăng (tăng ít nhất 10 nhịp/phút và kéo dài ít nhất 10 giây) 10×10. Tuy nhiên, việc dùng tiêu chuẩn nhịp tăng 10×10 hay 15×15 đối với thai dưới 32 tuần còn nhiều bàn cãi, vì một thai đã được chứng minh là trưởng thành để tạo ra nhịp tăng 15×15 thì khi dùng tiêu chuẩn 10×10 thì không đánh giá đúng tình trạng oxy của thai, thậm chí trước 32 tuần tuổi. Và những bằng chứng hiện tại thì không giải quyết triệt để vấn đề này.

+ Thời gian đo FHR: Thời gian đo tối ưu của NST thì không được thống nhất. Một số khuyến cáo cho rằng NST nên đo ít nhất 20 phút, thậm chí nếu đã thỏa tiêu chuẩn đáp ứng trước đó. Tuy nhiên, những nghiên cứu lớn đánh giá giá trị dự đoán của việc kết hợp NST và đánh giá lượng ối thì không bao gồm yêu cầu này.

+ NST đáp ứng với nhịp giảm: Ý nghĩa việc NST đáp ứng với nhịp giảm thì không rõ ràng. Nhiều nghiên cứu quan sát cho thấy tăng tần số xuất hiện nhịp giảm trước sinh có liên quan với việc phải sinh mổ, ngoại trừ, nhịp giảm xảy ra trong thời gian ngắn, tuy nhiên, kết cục thì luôn tốt. Đa số nhịp giảm suốt quá trình làm NST thì nhịp giảm bất định, do sự chèn ép dây rốn thoáng qua. Tuy nhiên, khi xuất hiện nhịp giảm muộn, nhịp giảm bất định hay nhịp giảm kéo dài thì một xét nghiệm tiên tiến hơn nên được thực hiện ví dụ như đánh giá nhịp tim thai cùng cơn gò tử cung, đánh giá sự phát triển của thai nhi và giải phẫu qua siêu âm, trắc đồ sinh vật lý, đánh giá thể tích dịch ối, và/hoặc siêu âm Doppler để đánh giá tình trạng thai chậm tăng trưởng trong tử cung.

Ảnh minh hoa – nguồn internet

» NST không đáp ứng:

+ Tiêu chuẩn: NST không đáp ứng khi không thỏa tiêu chuẩn nhịp tăng trong NST có đáp ứng, NST nên được thực hiện ít nhất 40 phút trước khi kết luận NST không đáp ứng.

+ Nguyên nhân: NST không đáp ứng có thể là dấu hiệu cũng tình trạng thiếu oxy gây ra toan chuyển hóa. pH tĩnh mạch rốn trong NST không đáp ứng khoảng 7,28 +/- 0,11, cao hơn so với pH liên quan đến điểm trắc đồ sinh vật lý thấp (7,16+/-0,08). Một nguyên nhân khác gây ra NST không đáp ứng là thai chưa trưởng thành, thai đang ngủ, mẹ hút thuốc lá, bất thường về tim thai hoặc hệ thống thần kinh của thai nhi, nhiễm trùng huyết, mẹ dùng thuốc liên quan đến tim mạch. Tình trạng ngủ của thai là một nguyên nhân lành tính và phổ biến gây ra NST không đáp ứng, chu kỳ ngủ của thai kéo dài 40 phút, một nghiên chỉ ra rằng chu kỳ ngủ của thai có thể kéo dài tới 53 phút.

+ Đánh giá thai kỳ với NST không đáp ứng: khoảng 60% NST không đáp ứng là dương tính giả, thường khi có xác định là NST không đáp ứng thì phải chấm dứt thai kỳ, tuy nhiên, chấm dứt thai kỳ không liên quan đến tính trạng thiếu oxy cấp tính của thai (ví dụ: nhịp giảm hoặc mất dao động nội tại, xuất hiện phân su, sinh mổ vì thay đổi nhịp tim thai, điểm APGAR thấp) hoặc thiếu oxy mạn tính (thai chậm tăng trưởng trong tử cung, thiểu ối). Khi NST không đáp ứng cần đánh giá thêm:

– Làm lại test trong 30 phút

– Thực hiện kích thích rung âm thoa để tạo ra nhịp tăng

– Thức hiện các nghiệm pháp khác như trắc độ sinh vật lý hoặc stress test.

– Nếu dương tính, loại bỏ các yếu tố gây nhiễu như (hút thuốc lá trước khi làm test).

– Tư thế mẹ sẽ không ảnh hưởng tới kết quả test miễn là không gây hạ huyết áp do tử cung chèn ép tĩnh mạch chủ dưới. Dùng cacao hoặc caffeine có thể ảnh hưởng đến chuyển động của thai, nhưng liều lượng và thời gian dùng chưa được đánh giá như thế nào có ảnh hướng đến kết quả NST. Việc tăng thể tích dịch trong mẹ bằng đường uống hay tĩnh mạch có thể tăng chỉ số ối và giảm tim thai căn bản nhưng không có bằng chứng chứng tỏ điều này làm tăng hoạt động của thai hay đáp ứng nhịp tim thai.

TÀI LIỆU THAM KHẢO: