TRẦM CẢM SAU SINH – Phương pháp điều trị

Điều trị

3 phương pháp điều trị chính là:

• Chiến lược tự lực (self-help strategy)
• Trị liệu tâm lý
• Dùng thuốc

Bác sĩ sẽ thảo luận với bạn về ưu và nhược điểm của các phương pháp điều trị khác nhau để bạn có thể quyết định phương pháp tốt nhất cho mình. Bên cạnh đó các bác sĩ cũng sẽ kiểm tra sức khỏe thể chất của bạn vì một số tình trạng, chẳng hạn thiếu máu, có thể làm trầm trọng hơn cảm giác trầm cảm mà bạn mắc phải.

1. Liệu pháp tự lực cho chứng trầm cảm sau khi sinh

Chăm sóc một em bé có thể là căng thẳng và thách thức đối với bất kỳ ai, điều này còn khó khăn hơn khi bạn đang đối mặt với chứng trầm cảm sau khi sinh.

Một số cách bạn có thể thử để cải thiện các triệu chứng:

• Trò chuyện với bạn đời, bạn bè và gia đình của bạn – cố gắng giúp họ hiểu cảm giác của bạn và những gì họ có thể làm để hỗ trợ bạn. 
• Đừng cố gắng trở thành “siêu nhân” – hãy chấp nhận sự giúp đỡ từ người khác khi được đề nghị và chủ động hỏi những người thân của bạn xem họ có thể giúp bạn chăm sóc em bé và làm các công việc như nội trợ, nấu ăn hoặc mua sắm không.
• Dành thời gian cho bản thân – cố gắng thực hiện các hoạt động mà bạn cảm thấy thư giãn và thú vị, chẳng hạn như đi dạo, nghe nhạc, đọc sách hoặc tắm nước ấm. 
• Nghỉ ngơi khi bạn có thể – mặc dù điều này có vẻ khó thực hiện khi bạn đang chăm sóc em bé, nhưng hãy cố gắng ngủ bất cứ khi nào bạn có cơ hội, tuân theo thói quen ngủ tốt và nhờ chồng giúp bạn làm các công việc vào ban đêm.
• Tập thể dục thường xuyên để cải thiện tâm trạng của bạn
• Ăn nhiều bữa trong ngày, ăn uống lành mạnh và không được nhịn ăn trong thời gian dài
• Không uống rượu hoặc dùng ma túy vì điều này có thể làm cho bạn cảm thấy tồi tệ hơn

1. Trị liệu tâm lý

Các liệu pháp tâm lý thường là phương pháp điều trị đầu tiên được khuyến cáo cho phụ nữ bị trầm cảm sau sinh.

• Tự lực có hướng dẫn

Tự lực có hướng dẫn bao gồm việc tự tìm hiểu một cuốn sách hoặc khóa trị liệu trực tuyến hoặc với sự trợ giúp của một nhà trị liệu. Các tài liệu của khóa trị liệu tập trung vào các vấn đề bạn có thể gặp phải, với các lời khuyên thiết thực về cách giải quyết chúng, thường kéo dài từ 9 đến 12 tuần.

• Liệu pháp nhận thức hành vi (Cognitive behavioural therapy)

Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) là một loại liệu pháp dựa trên ý tưởng rằng suy nghĩ vô ích và không thực tế sẽ dẫn đến hành vi tiêu cực.

CBT nhằm mục đích phá vỡ vòng xoắn này và tìm ra những cách suy nghĩ mới có thể giúp bạn hành xử theo hướng tích cực hơn. Ví dụ, một số phụ nữ có những kỳ vọng không thực tế về việc làm mẹ và cảm thấy họ không nên mắc sai lầm trong việc nuôi con. CBT sẽ giúp bạn thấy rằng những suy nghĩ này là vô ích và thảo luận về các cách để suy nghĩ tích cực hơn.

CBT có thể được thực hiện 1-1 với một nhà trị liệu hoặc trong một nhóm. Điều trị thường sẽ kéo dài từ 3 đến 4 tháng.

• Liệu pháp tương tác cá nhân

Liệu pháp tương tác cá nhân (Interpersonal therapy- IPT) bao gồm việc nói chuyện với một nhà trị liệu về những vấn đề bạn đang gặp phải, nhằm mục đích xác định các vấn đề trong mối quan hệ của bạn với gia đình, bạn bè hoặc đối tác và cách chúng liên quan đến cảm giác trầm cảm của bạn.

Việc trị liệu này cũng thường kéo dài từ 3 đến 4 tháng.

1. Thuốc chống trầm cảm

Thuốc chống trầm cảm có thể được sử dụng nếu bạn bị trầm cảm mức độ vừa hoặc nặng và bạn không muốn thử trị liệu tâm lý hoặc trị liệu tâm lý không có hiệu quả. Chúng cũng có thể được sử dụng nếu bạn bị trầm cảm nhẹ sau khi sinh và có tiền sử trầm cảm.

Thuốc chống trầm cảm hoạt động bằng cách cân bằng các hóa chất thay đổi tâm trạng trong não của bạn. Chúng có thể giúp giảm bớt các triệu chứng như tâm trạng kém, cáu kỉnh, thiếu tập trung và khó ngủ, cho phép bạn hoạt động bình thường và giúp bạn ứng phó tốt hơn con của bạn.

Thuốc chống trầm cảm thường cần dùng ít nhất một tuần bệnh nhân mới cảm nhận được tác dụng, vì vậy, điều quan trọng là phải tiếp tục dùng thuốc kể cả khi bạn không nhận thấy sự cải thiện ngay lập tức. Thông thường, bạn sẽ cần dùng chúng trong khoảng 6 tháng sau khi bắt đầu cảm thấy tốt hơn. Nếu bạn dừng lại quá sớm, bệnh trầm cảm của bạn có thể quay trở lại.

• Thuốc chống trầm cảm và cho con bú

Nếu bạn đang cho con bú, hãy trao đổi với bác sĩ vì không phải tất cả các loại thuốc chống trầm cảm đều an toàn khi cho con bú. Bác sĩ nên giải thích tất cả các rủi ro của việc dùng thuốc chống trầm cảm và sẽ chọn loại có ít rủi ro nhất cho bạn và con bạn.

• Tác dụng phụ

Các tác dụng phụ chung của thuốc chống trầm cảm bao gồm:

+ Cảm thấy mệt mỏi

+ Mờ mắt

+ Khô miệng

+ Táo bón

+ Chóng mặt

+ Cảm thấy kích động hoặc run rẩy

Những tác dụng phụ này sẽ hết khi cơ thể bạn đã quen với thuốc.

• Trầm cảm nặng sau khi sinh

Nếu chứng trầm cảm sau khi sinh của bạn rất nghiêm trọng và không đáp ứng với các phương pháp điều trị ở trên, bạn có thể sẽ được giới thiệu đến một nhóm chuyên khoa sức khỏe tâm thần. Nhóm này có thể thử các phương pháp điều trị bổ sung, chẳng hạn như: CBT chuyên sâu hơn, các phương pháp điều trị tâm lý khác, chẳng hạn như liệu pháp tâm lý, các liệu pháp như mát-xa cho em bé để giúp bạn gắn bó tốt hơn với em bé của mình, nếu điều này là vấn đề, sử dụng các loại thuốc khác nhau

Liệu pháp sốc điện (ECT) – các xung điện được gửi tới não qua các điện cực được đặt trên đầu bạn có thể cải thiện tâm trạng của bạn bằng cách thay đổi sự cân bằng của các chất hóa học trong não của bạn

Nếu bệnh trầm cảm của bạn quá nghiêm trọng đến mức bạn có nguy cơ gây hại cho bản thân hoặc người khác, bạn có thể phải nhập viện hoặc phòng khám tâm thần. Em bé của bạn có thể được chăm sóc bởi người bạn đời hoặc gia đình của bạn cho đến khi bạn đủ khỏe để trở về nhà, hoặc bạn có thể ở trong một đơn vị chăm sóc sức khỏe tâm thần cho bà mẹ và em bé chuyên biệt.

Nguồn tham khảo:

https://www.nhs. uk/mental-health/conditions/post-natal-depression/treatment/